Bericht uit de ruimte – Nummer 125

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van actuele gebeurtenissen in de ruimtevaart. De genoemde tijden zijn in UT (Universal Time).

Het zonnestelsel in

Messenger fotografeert nog onbekend deel van Mercurius
De in 2004 gelanceerde Amerikaanse sonde Messenger heeft op 14 januari de eerste van een drietal geplande scheervluchten langs de planeet Mercurius uitgevoerd. Mercurius is de planeet in het zonnestelsel die het dichtst bij de zon staat, en is pas door een ruimtesonde in de jaren zeventig onderzocht toen de Mariner-10 driemaal langs de planeet vloog. De Mariner-10 kon toen maar de halve planeet in kaart brengen, omdat tijdens elke passage steeds dezelfde zijde naar de zon gericht was.
Messenger heeft nu tijdens haar scheervlucht 1213 foto’s van de planeet genomen, waarbij ongeveer de helft van de onbekende zijde ook in beeld kon worden gebracht. Het voorheen onbekende terrein heeft een grote gelijkenis met het reeds bekende deel van Mercurius, en is voornamelijk grijs en zwaar bekraterd. Mercurius lijkt qua uiterlijk veel op onze maan, maar dan zonder de donkere basaltzeeën die onze maan zo karakteriseren. Tijdens de passage naderde Messenger de planeet tot op 200 km, en verloor zij snelheid ten opzichte van Mercurius. Na nog twee passages langs de planeet, waarbij de sonde nog meer snelheid zal verliezen, is de eigen motor in maart 2011 in staat om de Messenger als eerste sonde in een baan rond Mercurius te plaatsen.

Kans inslag planetoïde op Mars nihil
Astronomen hebben de kans dat planetoïde 2007 WD5 op 30 januari inslaat op Mars bijsteld van 1 op 75 naar 1 op 10.000. Door meerdere waarnemingen over een langere periode te verrichten, konden de wetenschappers de baan van de planetoïde met een grotere nauwkeurigheid voorspellen. 2007 WD5 zal de planeet waarschijnlijk op een afstand van 23.000 kilometer boven het oppervlak passeren.

Mensen in de ruimte

Ruimtestation ISS en Atlantis STS-122
Het ruimtestation ISS wordt momenteel bewoond door de Expeditie-16 bemanning, bestaande uit de Amerikanen Peggy Whitson en Daniel Tani, en de Rus Yuri Malenchenko. Het ruimteschip Soyuz TMA-11 is gekoppeld aan de Zarya module, terwijl het vrachtschip Progress M-62 aan de Pirs module is afgemeerd.
De lancering van de space shuttle Atlantis, die het Europese ruimtelaboratorium Columbus naar het ISS zal brengen, is inmiddels vastgesteld op niet eerder dan 7 februari. In het kader van het onderzoek naar de problemen met de brandstofsensoren, heeft men testen uitgevoerd op een verwijderde stekker. Deze testen hebben aangetoond dat deze stekker elektrisch slechter geleiden bij de lage temperaturen die optreden als de grote externe brandstoftank is gevuld met vloeibare waterstof van -253°C. NASA heeft er nu vertrouwen in dat hiermee het probleem van de defecte brandstofsensoren tot het verleden behoort.

Ruimtetoeristen moeten op zoek naar alternatief vervoer
Rusland verwacht dat het ruimtetoerisme zoals we dat de afgelopen jaren hebben gezien, vanaf 2009 niet meer mogelijk zal zijn. Tot op heden hebben vijf toeristen een ruimtevlucht gemaakt naar het ruimtestation ISS; allen als passagier in een Soyuz capsule. Vanaf 2009 zal de vaste bemanning van het ISS worden uitgebreid van drie naar zes personen. Deze zes ruimtevaarders zullen alleen nog per Soyuz naar en van het station worden gebracht, omdat de Amerikaanse shuttle tegen het einde van dit decennium wordt uitgefaseerd. De Soyuz heeft maar ruimte voor drie bemanningsleden, en er zullen vanaf 2009 vier Soyuz vluchten per jaar plaats moeten vinden zodat alle bemanningsleden na gemiddeld een half jaar in het ISS afgelost kunnen worden. Dit schema laat dus geen ruimte over voor extra passagiers zoals gastruimtevaarders of betalende ruimtetoeristen.

Kunstmanen en satellieten

Weer geslaagde lancering Zenit-3SL raket
Sea Launch heeft op 15 januari weer een geslaagde lancering van haar Zenit-3SL raket uitgevoerd waarbij een commerciële communicatiesatelliet in de ruimte werd gebracht. De voorgaande lancering in januari 2007 mislukte toen de raket explodeerde op het moment van opstijgen. Hierbij werd het drijvende lanceerplatform Odyssee zwaar beschadigd. Het ongeluk indertijd werd veroorzaakt door metaalresten welke tijdens de ontsteking van de eerste trap de turbopompen werden ingezogen.
Sea Launch voert haar lanceringen uit van een drijvend lanceerplatform dat naar de equator in de Grote Oceaan wordt gesleept, alwaar de raket maximaal voordeel haalt uit de omwentelingssnelheid van de aarde en dus efficiënter ladingen in een baan om de aarde kan plaatsen. Dit is met name interessant voor communicatiesatellieten die in de geostationaire baan op 35.900 kilometer hoogte gebracht moeten worden.

India lanceert Israëlische militaire satelliet
De Israëlische militaire radarverkenner Polaris is op 21 januari door een Indiase raket, de Polar Satellite Launch Vehicle (PSLV), in een omloopbaan om de aarde gebracht. Hoewel de missie van de Polaris officieel is om nieuwe radartechnieken te demonstreren, wordt de 300 kg zware satelliet tevens gebruikt om met name Iran te observeren.

Recente lanceringen

In de tabel hieronder een overzicht van alle recente lanceringen.