Bericht uit de ruimte – Nummer 63

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van het actuele ruimtevaartnieuws, en verschijnt ongeveer om de drie weken. De in de nieuwsbrief genoemde tijden zijn gegeven in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

De Amerikaan Leroy Chiao en de Rus Salizhan Sharipov, die samen de Expeditie-10 bemanning vormen, verblijven sinds 16 april aan boord van het ruimtestation ISS. Het ruimteschip Soyuz TMA-5 is aan de Pirs module gekoppeld en de Progress M-50 zit vast aan de achterzijde van de Zvezda module.
Het ruimtestation was op 2 november alweer vier jaar permanent bewoond. Op 8 november gebruikte Chiao de robotarm Canadarm2 om de buitenzijde van de Destiny module te inspecteren. Vluchtleiders hadden op recente foto’s een beschadiging gezien die leek op de inslag van een micrometeoriet. De foto’s die Chiao maakte met de camera’s op de robotarm lieten wel een vlak stukje zien in een van de platen die de cilindervormige buitenwand vormen, maar dit vlakke stukje is waarschijnlijk het gevolg van thermische krimp van het paneel.
Een poging om de defecte koelpompen van de Amerikaanse ruimtepakken te repareren, mislukte toen een benodigd onderdeel, een sluitringetje (!), niet gevonden kon worden. Het sluitringetje was nodig om de nieuw aangeleverde pomp vast te zetten, en vluchtleiders onderzoeken of het bij de eerstvolgende bevoorradingsvlucht in december meegestuurd kan worden.
Op 29 november zullen Chiao en Sharipov de Soyuz TMA-5 binnengaan, die nu aan de Pirs module gekoppeld zit. Zij zullen de Soyuz loskoppelen en deze aan de zijpoort van de Zarya module koppelen. Hierdoor kan de Pirs module makkelijker gebruikt worden gedurende de twee ruimtewandelingen die gepland staan voor januari en maart 2005.

Eerstvolgende geplande bemande ruimtevluchten:

• 15 april 2005: Soyuz TMA-6 naar het ISS met de Rus Valeri Tokarev, de Amerikaan Bill McArthur en de Italiaan Roberto Vittori. Tokarev en McArthur vormen samen de Expeditie-11. Vittori zal na elf dagen met de huidige Expeditie-10 bemanning naar de aarde terugkeren.
• 12 mei tot 3 juni 2005: Discovery STS-114 naar het ISS met zeven ruimtevaarders. Eerste vlucht na het ongeluk met de shuttle Columbia. De Discovery zal voorraden alsmede een nieuwe gyroscoop naar het ruimtestation brengen. Tevens zullen de ruimtevaarders reparatietechnieken voor het hitteschild van de shuttle demonstreren.
• September 2005: Atlantis STS-121 naar het ISS met zeven ruimtevaarders. De Atlantis zal extra voorraden aanvoeren waardoor er weer drie ruimtevaarders permanent in het station kunnen wonen. Een van de bemanningsleden zal zich bij de zittende Expeditie-11 voegen.

Kunstmanen en satellieten

De Amerikaanse DART-satelliet, het eerste autonome rendez-vous en koppelingsexperiment van NASA, is voor onbepaalde tijd uitgesteld. DART zou op 9 november gelanceerd worden door een Pegasus raket, maar twijfels of de structuur van de satelliet de hoge versnellingen en trillingen die optreden bij de lancering kon doorstaan, zorgden ervoor dat de lancering moest worden uitgesteld.

De tweede testvlucht van de Ariane-5ECA is uitgesteld tot op zijn vroegst 2005. De reden hiervoor is dat er een planningsconflict ontstond met een Ariane-5G+ lancering. Deze Ariane-5G+ zal in december worden gelanceerd, waarna de Ariane-5ECA begin 2005 zal volgen.

Het zonnestelsel in

Opportunity, een van de twee robotwagentjes die sinds januari op Mars rondrijden, zal een andere route moeten nemen om de krater Endurance te kunnen verlaten. De oorspronkelijk gekozen route bleek hellingen te hebben steiler dan 30 graden. Begin juni reed de Opportunity de krater in om zodoende de diepere grondlagen te kunnen onderzoeken.

Recente lanceringen

• 6 november 2004 | 03:10 UT | Lanceerplaats: Taiyuan | Draagraket: CZ-4B
  • Zi Yuan-2C | Massa: ?? kg | Int. Nr.: 2004-044A
    Chinese aardobservatiesatelliet. Initiële baan 472 bij 483 km, inclinatie 97,3 graden.

• 6 november 2004 | 05:39 UT | Lanceerplaats: Cape Canaveral | Draagraket: Delta-2
  • Navstar-55 | Massa: 2032 kg | Int. Nr.: 2004-045A
    Amerikaanse militaire navigatiesatelliet ten behoeve van het GPS-netwerk.

• 8 november 2004 | 18:30 UT | Lanceerplaats: Plesetsk | Draagraket: Soyuz-2
  • Oblik | Massa: 6450 kg | Int. Nr.: –
    Eerste testlancering van nieuwe Russische draagraket. De Soyuz-2 is een verbeterde versie van de raket die sinds de jaren 60 al in gebruik is, en beschikt onder andere over lichtere digitale stuurelektronica en een grotere neuskap. De raket kan enkele honderden kilogrammen meer lading vervoeren als haar voorganger. De lading, een instrumentatiemodule onder de naam Oblik, komt zoals gepland niet in een baan om de aarde, maar stort neer in de Grote Oceaan.