Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van alle lanceringen en belangrijke gebeurtenissen in de ruimtevaart en sterrenkunde. De genoemde tijden zijn in UT (Universal Time).
50 jaar na Sputnik
Op 4 oktober was het precies vijftig jaar geleden dat ’s werelds eerste kunstmaan, de Sputnik-1, werd gelanceerd. Deze lancering was het startschot voor de ruimtewedloop zoals die zich tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten zou ontwikkelen in de jaren zestig en zeventig. Opmerkelijk is dat het ontwerp van de raket die in 1957 de eerste Sputnik in de ruimte bracht, in gemoderniseerde vorm, nog steeds gebruikt wordt als de eerste en tweede trap van de huidige Soyuz-raket.
Soyuz TMA-11 op weg naar het ISS
De vrachtvaarder Progress M-60, volgeladen met afval en overbodige spullen, is op 19 september losgekoppeld van de Zvezda woonmodule. Het toestel is daarna nog enkele dagen gebruikt voor plasma-experimenten voordat het op 25 september verbrandde in de atmosfeer. Als voorbereiding op de lancering van een nieuwe Soyuz, maakte de bemanning van het ISS (bestaande uit de Russen Fyodir Yurchikin en Oleg Kotov en de Amerikaan Clayton Anderson) op 27 september hun Soyuz TMA-10 los van de Zarya, en vlogen deze naar de achterste koppelpoort van de Zvezda woonmodule.
Op 10 oktober werd het ruimteschip Soyuz TMA-11 gelanceerd op weg naar het ruimtestation ISS. Aan boord van de Soyuz waren de Rus Yuri Malenchenko, de Amerikaanse Peggy Whitson, en de eerste Maleisische ruimtevaarder Muszaphar Shudor Al Masrie.
Twee dagen na de lancering koppelde de Soyuz aan de radiale koppelpoort van de Zarya module van het ISS. Al Masrie zal op 21 oktober samen met Yurchikin en Kotov aan boord van de Soyuz TMA-10 naar de aarde terugkeren.
Japanse sonde Kaguya in baan om de maan gebracht
De Japanse maansonde Kaguya is op 3 oktober in een baan om de maan gebracht. De baan loopt met een inclinatie van 95 graden nagenoeg over de polen en ligt tussen 101 en 11741 km boven het oppervlak. Kaguya zal de komende tijd haar baanhoogte verlagen totdat deze cirkelvormig is op 100 km. Twee subsatellietjes, Okina en Ouna, werden respectievelijk op 9 en 12 oktober van Kaguya gescheiden.
Dawn op weg naar Vesta en Ceres
Een Delta-2 raket heeft de Amerikaanse sonde Dawn is op 27 september gelanceerd. Dawn werd door de derde trap in een baan om de zon geplaatst, met een afstand variërend tussen 149,6 en 242,4 miljoen km van de zon. Dawn is de eerste planetaire sonde die is uitgerust met een ionenaandrijving, welke zij zal gebruik om in augustus 2011 en february 2015 de grote planetoïden Vesta en Ceres te bezoeken. De ionenmotor van Dawn levert met minder dan 300 milliNewton (3 gram-kracht) maar zeer weinig stuwkracht, maar omdat de motor zeer efficiënt met het xenongas omspringt dat als stuwstof dient kan uiteindelijk toch een zeer grote snelheidsverandering bewerkstelligd worden. Eerder gebruikte de Europese maansonde SMART-1 ook al ionenmotoren om naar de baan te vliegen.
Experiment YES-2 maar ten dele geslaagd
Op 25 september werd begonnen met de uitvoering van het door Europese studenten ontwikkelde YES-2 experiment. YES-2 was op 14 september samen de Foton M-3 gelanceerd (zie nummer 118). Om 04:47 uur werd het commando gegeven om te beginnen met het afrollen van de kabel die de YES-2 capsule aan de Foton M-3 verbond. Het lag in de bedoeling om de kabel tot een lengte van 30 km af te rollen alvorens deze te kappen. Door de slingerbeweging die de YES-2 zou ondervinden, zou de capsule te weinig snelheid behouden om in een baan om de aarde te blijven en in de dampkring terugvallen. Als alles goed ging zou de capsule vervolgens een parachutelanding maken.
Helaas verliep het afrollen van de kabel langzamer dan gepland, en toen een voorgeprogrammeerde veiligheidklok de kabel om 07:20 keurig volgens plan doorknipte, was maar slechts 8,5 km afgerold. YES-2 is naar alle waarschijnlijkheid gewoon in een iets lagere baan teruggekomen en zal pas na enkele dagen of weken door natuurlijk verval in de dampkring terechtkomen. Over de landingsplaats is dan ook niets zinnigs te voorspellen, en de capsule wordt als verloren beschouwd. Gelukkig hebben de studenten wel veel waardevolle informatie kunnen verzamelen die geregistreerd is door de Foton M-3. De Foton M-3 zelf maakte op 26 september een behouden landing in Kazachstan. Het katrolsysteem is echter verloren gegaan omdat deze bevestigd was op de batterijsectie van de Foton die kort voor de terugkeer in de dampkring wordt afgeworpen.
Recente lanceringen
Hieronder een overzicht van alle lanceringen die de afgelopen periode hebben plaatsgevonden.
- 27 september 2007 | 11:34 uur • Draagraket: Delta-2 • Lanceerplaats: Cape Canaveral, Florida
- Dawn • Volgnr.: 2007-043A
Amerikaanse sonde op weg naar de planetoïden Vesta en Ceres.
- Dawn • Volgnr.: 2007-043A
- 5 oktober 2007 | 22:02 uur • Draagraket: Ariane-5GS • Lanceerplaats: Kourou, Frans-Guyana
- Intelsat IS-11 • Volgnr.: 2007-044A
Commerciële communicatiesatelliet van de internationale organisatie Intersat. - Optus D-2 • Volgnr.: 2007-044B
Australische commerciële communicatiesatelliet.
- Intelsat IS-11 • Volgnr.: 2007-044A
- 10 oktober 2007 | 13:22 uur • Draagraket: Soyuz-FG • Lanceerplaats: Baykonur, Kazachstan
- Soyuz TMA-11 • Volgnr.: 2007-045A
Russische bemand ruimtevaartuig met drie ruimtevaarders aan boord. Twee dagen later koppelt de Soyuz TMA-11 met het ruimtestation ISS.
- Soyuz TMA-11 • Volgnr.: 2007-045A
- 11 oktober 2007 | 00:22 uur • Draagraket: Atlas-5 • Lanceerplaats: Cape Canaveral, Florida
- WGS SV-11 • Volgnr.: 2007-046A
Amerikaanse militaire communicatiesatelliet.
- WGS SV-11 • Volgnr.: 2007-046A