Bericht uit de ruimte – Nummer 105

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van actuele gebeurtenissen in de ruimtevaart. De genoemde tijden zijn in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

Discovery STS-116 en International Space Station
Door het tegenzittende weer op 7 december werd de space shuttle Discovery pas twee dagen later gelanceerd. Aan boord van de space shuttle bevonden zich zeven ruimtevaarders: commandant Mark Polansky, piloot Bill Oefelein, Nick Patrick, Robert Curbeam, Joan Higginbotham, Sunita Williams, en de Zweed Christer Fuglesang. Belangrijkste doel van de STS-116 missie was het aanleveren van de Truss-struktuur P5 en het herconfigureren van de elektrische energiesystemen van het ISS.
Op 11 december om 22:12 uur koppelde de Discovery aan het ISS. Kort daarna werd de Truss-struktuur P5, uit het vrachtruim van de shuttle gehaald en overhandigd aan de robotarm van het ISS.
De eerste van drie geplande ruimtewandelingen werd op 12 december gemaakt door Curbeam en Fuglesang. Terwijl de robotarm van het station de P5 tegen het uiteinde van de truss-struktuur P4/P3 positioneerde, maakte het tweetal de nodige mechanische en elektrische verbindingen. P5 dient om voldoende afstand te  waarborgen tussen de zonnepanelen die op P4 en P6 gemonteerd zijn, wanneer die laatste in de zomer van 2007 in hun definitieve positie gemonteerd worden. Nadat ze nog een tweetal camera’s aan de buitenzijde van het station vervangen hadden, zat de ruimtewandeling er na 6,5 uur op.
De volgende dag werd begonnen met het intrekken van het grote zonnepaneel aan de bakboordszijde van de P6. Doordat P6 eind 2000 in een tijdelijke positie boven op de Unity module was geplaatst, stak het 28-meter lange zonnepaneel over de in september 2006 geïnstalleerde P4 zonnepanelen. Hierdoor konden de P4 panelen niet goed de zon volgen terwijl het ISS rond de aarde vloog. Om 18:28 uur werd de motor gestart waarmee de mast waaraan het P6 zonnepaneel bevestigd geleidelijk werd ingetrokken. Hoewel het paneel als een harmonica had moeten invouwen, lukte dit niet goed. Uiteindelijk kon het paneel ingetrokken worden tot ongeveer 55% van zijn lengte, en dit was genoeg om in ieder geval de P4 niet meer te hinderen. Na deze tegenslag begonnen de bemanningen van de shuttle en ISS met het vullen van het thermische controlesysteem met ammoniak. Dit lukte zonder noemenswaardige problemen en de circulatiepompen konden met succes gestart worden. Hiermee hoefde vanaf nu niet meer de tijdelijke radiatoren op de P6 voor de koeling gebruikt te worden.
Op 14 december vond de tweede ruimtewandeling plaats, waarbij Curbeam en Fuglesang grote relaissystemen herconfigureerden waarmee de helft van de definitieve  “stoppenkast” van het Amerikaanse segment van ISS werd aangesloten. Tijdens de derde ruimtewandeling twee dagen later konden Curbeam en Williams dit ook voor de andere helft doen. Nadat deze klus was voltooid konden de tijdelijke energiedistributiesystemen die tot nu toe waren gebruikt voorgoed worden afgeschakeld.
In de tussentijd hadden vluchtleiders besloten het verblijf van de Discovery bij het ISS met een dag te verlengen, zodat op 18 december een vierde ruimtewandeling kon worden ingelast, met als doel het P6 zonnepaneel op te vouwen. Gedurende een 7,5 uur durende ruimtewandeling, positioneerden Curbeam en Fuglesang zich aan weerszijden van de mast om het zonnepaneel te geleiden terwijl het werd ingetrokken. Uiteindelijk kon het paneel geheel met succes worden opgeborgen.
Tijdens de volgende vlucht, STS-117 in maart 2007, als het S3/S4 Truss met zonnepanelen geïnstalleerd zullen worden, zal het P6 paneel aan stuurboordzijde worden ingetrokken. Het P6 Truss zelf zal dan in de zomer van 2007 naar haar definitieve lokatie aan het uiteinde van P5 verplaatst worden, waarna de zonnepanelen weer uitgevouwen worden.
Met de hoofddoelen van de missie voltooid, ontkoppelde de Discovery op 19 december om 22:10 uur. Terwijl Sunita Williams achterbleef aan boord van het ISS, zal Thomas Reiter met de Discovery naar de aarde terugkeren. De landing is voorzien voor vrijdag 22 december. Omdat de vlucht met een dag verlengd is wil NASA de Discovery vrijdag laten landen, en alleen door eventuele technische problemen de landing tot zaterdag uitstellen. Daartoe zijn alle drie de landingsplaatsen voor de shuttle, Kennedy Space Center in Florida, Edwards in Californië, en White Sands in New Mexico. De weersverwachting voor Florida is relatief slecht zodat de shuttle waarschijnlijk naar Californië of New Maxico zal moeten uitwijken. Dat laatste zou uniek zijn, want en enige vlucht die daar ooit landde was de STS-3 missie in 1982! Door drie landingsplaatsen beschikbaar te stellen, zijn er in totaal zeven gelegenheden om vrijdag de Discovery aan de grond te zetten waarvan de eerste om 20:56 uur (21:56 uur Nederlandse tijd) op het Kennedy Space Center.

Het ISS wordt nu bewoond door de Expeditie-14 bemanning, bestaande uit de Amerikanen Michael Lopez-Alegria en Sunita Williams, en de Rus Mikhail Tyurin. Het ruimteschip Soyuz TMA-9 is gekoppeld aan de Zarya module, de Progress M-57 aan de Pirs module, en de Progress M-58 aan de achterzijde van de Zvezda module.

Recente lanceringen

  • 8 december 2006 • 00:53 UT • Draagraket: Chang Zheng-3A • Lanceerplaats: Xichang, China
    • Fengyun-2D • Massa: 1380 kg • Volgnr.: 2006-053A
      Chinese meteorologische satelliet. De kunstmaan wordt in een geostationaire positie geplaatst.
  • 8 december 2006 • 22:08 UT • Draagraket: Ariane-5ECA • Lanceerplaats: Kourou, Frans-Guyana
    • Wildblue-1 • Massa: 4735 kg • Volgnr.: 2006-054A
      Amerikaanse commerciële communicatiesatelliet. De kunstmaan wordt in een geostationaire positie geplaatst op 111 graden westerlengte.
      AMC-18 • Massa: 2018 kg • Volgnr.: 2006-054B
      Amerikaanse commerciële communicatiesatelliet. De kunstmaan wordt in een geostationaire positie geplaatst op 105 graden westerlengte.
  • 10 december 2006 • 01:47 UT • Draagraket: Space Shuttle • Lanceerplaats: Kennedy Space Center, Florida
    • Discovery STS-116 • Massa: 120.415 kg • Volgnr.: 2006-055A
      Amerikaanse bemande ruimtevlucht met zeven ruimtevaarders.
    • P5 Truss • Massa: 1.864 kg • Volgnr.: Geen
      Module voor het ISS.
  • 11 december 2006 • 23:28 UT • Draagraket: Proton-M • Lanceerplaats: Baykonur, Kazachstan
    • Measat-3 • Massa: 3220 kg • Volgnr.: 2006-056A
      Maleisische commerciële communicatiesatelliet. De kunstmaan wordt in een geostationaire positie geplaatst op 91,5 graden oosterlengte.
  • 14 december 2006 • 21:00 UT • Draagraket: Delta-2 • Lanceerplaats: Vandenberg, Californië
    • USA-193 • Massa: ?? kg • Volgnr.: 2006-057A
      Amerikaanse militaire satelliet. De kunstmaan komt in een initiële baan tussen 354 x 376 km x 58,5°.
  • 16 december 2006 • 12:00 UT • Draagraket: Minotaur • Lanceerplaats: Wallops, Virginia
    • Tacsat-2 • Massa: 110 kg • Volgnr.: 2006-058A
      Amerikaanse militaire technologische satelliet. De kunstmaan komt in een initiële baan tussen 414 x 422 km x 40,0°.
    • Genesat-1 • Massa: 3 kg • Volgnr.: 2006-058B
      Amerikaanse satelliet voor biologisch onderzoek. De kunstmaan komt in een initiële baan tussen 414 x 422 km x 40,0°.
  • 18 december 2006 • 06:32 UT • Draagraket: H-2A • Lanceerplaats: Tanegishima, Japan
    • ETS-8 • Massa: 5800 kg • Volgnr.: 2006-059A
      Japanse communicatiesatelliet. De kunstmaan wordt in een geostationaire positie geplaatst op 146 graden oosterlengte.
  • 19 december 2006 • 14:00 UT • Draagraket: Kosmos-3M • Lanceerplaats: Plesetsk, Rusland
    • SAR-Lupe-1 • Massa: 770 kg • Volgnr.: 2006-060A
      Duitse militaire aardobservatiesatelliet. De kunstmaan komt in een initiële baan tussen 500 x 500 km x 97,0°.