Bericht uit de ruimte – Nummer 104

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van actuele gebeurtenissen in de ruimtevaart. De genoemde tijden zijn in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

International Space Station
Het ISS wordt bewoond door de Expeditie-14 bemanning, bestaande uit de Amerikaan Michael Lopez-Alegria, de Rus Mikhail Tyurin en de Duitser Thomas Reiter. Het ruimteschip Soyuz TMA-9 is gekoppeld aan de Zarya module, de Progress M-57 aan de Pirs module, en de Progress M-58 aan de achterzijde van de Zvezda module.
In de nacht van 22 op 23 november voerden Lopez-Alegria en Tyurin de eerste ruimtewandeling gedurende hun vlucht uit. Hiervoor werden de Russische luchtsluis Pirs en ruimtepakken gebruikt. Aan het begin van de ruimtewandeling voerde Tyurin een publiciteitsstunt uit voor een Canadese fabrikant van golfclubs, door een golfbal de ruimte in te zenden. Daarna begaf het tweetal zich naar de achterzijde van de Zvezda module, om te proberen de antenne van de Progress M-58 in te klappen. Helaas lukte dit niet omdat de antenne achter een handrails op de Zvezda klem zat. Omdat de antenne tijdens de ontkoppeling een probleem kan opleveren overweegt men om in januari een extra ruimtewandeling uit te voeren om de antenne los te knippen. Daarna installeerden de ruimtewandelaars een antenne voor de Europese ATV vrachtvaarder en enkele experimenten. Na 6 uur en 13 minuten werd de ruimtewandeling afgesloten.
Op 4 december werden de motoren van de Progress M-58 gedurende 23 minuten ontstoken om de baan van het ISS met gemiddeld 7 km te verhogen. Een eerdere poging op 29 november was voortijdig afgebroken toen het ISS begon te draaien. Dit laatste werd weer veroorzaakt door het feit dat het station nu een asymmetrische massaverdeling heeft na de installatie van de P3/P4 zonnepanelen aan bakboordszijde afgelopen september. Na de manoeuvre bevond het station zich in een baan tussen 331 x 353 km x 51,6°.

Discovery STS-116
De eerste mogelijkheid om de space shuttle Discovery te lanceren voor missie STS-116 is voorzien voor vrijdag 8 december om 02:35 uur UT (03:35 uur Nederlandse tijd). Helaas is de weersverwachting voor die en de daarop volgende dagen niet erg goed. Aan boord van de Discovery zullen zeven ruimtevaarders zijn, waaronder de eerste Zweedse astronaut. Tijdens de 12-daagse vlucht zullen de ruimtevaarders een nieuw Truss-segment aan het ISS vastmaken en de elektrische systemen herconfigureren zodat optimaal gebruik kan worden gemaakt van de in september aangebrachte zonnepanelen.

Kunstmanen en satellieten

Xinnuo-2
De op 28 oktober gelanceerde Chinese communicatiesatelliet Xinnuo-2 moet als verloren worden beschouwd, nadat een probleem met de energievoorziening is opgetreden. De oorzaak ligt waarschijnlijk bij een van de zonnepanelen die gedeeltelijk opgevouwen bleef.

Vega
Op de basis Kourou in Frans-Guyana is op 30 november de eerste trap van de nieuwe Europese Vega raket met succes getest . De op vaste stuwstof werkende motor produceerde 190 ton stuwkracht gedurende een periode van 100 seconden. Eerder waren in Europa al de tweede en derde rakettrappen getest. De eerste vlucht van Vega is voorzien voor 2008. Vega zal ladingen tot ongeveer 1500 kg in een lage baan om de aarde kunnen plaatsen, en is hiermee een welkome aanvulling op de Ariane-5 en Soyuz draagraketten zoals die vanaf Kourou (zullen gaan) vliegen.

Het zonnestelsel in

Mars Global Surveyor
NASA is er niet meer in geslaagd contact te maken met de Mars Global Surveyor, die zich al sinds 1997 in een baan rond de rode planeet bevindt. Het laatste signaal is op 3 november rond 0 uur opgevangen. Waarschijnlijk is een probleem met het mechanisme dat de zonnepanelen naar de zon richt de oorzaak van het uitvallen van de kunstmaan.

New Horizons
De Amerikaanse sonde New Horizons heeft in de periode van 21 tot 24 september foto’s gemaakt van haar reisdoel, de planeet Pluto die toen nog maar liefst 4,2 miljard kilometer verwijderd was. Het experiment diende om de hoge-resolutie camera uit te testen en als navigatie-experiment. Omdat Pluto op het moment dat de foto werd genomen een helderheid had van magnitude +14, duurde het enkele weken eer het zwakke lichtpuntje in het met sterren bezaaide beeldveld kon worden gevonden.

Recente lanceringen

  • 17 november 2006 • 19:12 UT • Draagraket: Delta-2 • Lanceerplaats: Cape Canaveral, Florida
    • Navstar GPS 2R-16 • Massa: 2032 kg • Volgnr.: 2006-052A
      Amerikaanse militaire navigatiesatelliet. De kunstmaan komt in een baan tussen 20.200 x 20.200 km x 55°.