Bericht uit de ruimte – Nummer 88

Bericht uit de ruimte is een periodieke nieuwsbrief met een overzicht van actuele gebeurtenissen in de ruimtevaart. De genoemde tijden zijn in UT (Universal Time).

Mensen in de ruimte

International Space Station
Het International Space Station wordt momenteel bewoond door de Expeditie-12 bemanning, bestaande uit de Amerikaan William McArthur en de Rus Valery Tokarev. Het ruimteschip Soyuz TMA-7 is aan de Zarya module gekoppeld, de Progress M-54 aan de achterste koppelpoort van de Zvezda woonmodule en de Progress M-55 aan de Pirs module.

Het zonnestelsel in

Stardust
De terugkeercapsule van de Amerikaanse sonde Stardust is op 15 januari geland in de staat Utah in de Verenigde Staten. Aan boord bevonden zich stofdeeltjes die de sonde verzameld had uit de staart van de komeet 81P/Wild-2 die in januari 2004 voorbij gevlogen werd. Na de lancering op 7 februari 1999 had Stardust tijdens drie banen om de zon 4,63 miljard kilometer afgelegd. Na de gedeeltelijk mislukte landing van Genesis in september 2004, was dit pas de tweede maal dat een sonde terug naar de aarde keerde met materiaal verzameld voorbij de baan van de maan.
Stardust naderde de aarde vanuit een baan om de zon met een perihelium van 0,98 Astronomische Eenheden en een apohelium van 2,68 AE. Op 14 januari om 18:30 uur passeerde de sonde de maan, en de volgende dag werd om 06:13 uur de terugkeercapsule losgekoppeld van het moederschip. Terwijl de sonde op de atmosfeer afstormde, voerde Stardust een ontwijkingsmaneouvre uit om op een hoogte van 258 kilometer langs de aarde te scheren. Deze kortste passage vond plaats om 10:00 uur waarna Stardust in een heliocentrische baan tussen 0,92 en 1,70 AE terechtkwam. Om 09:57 uur kwam de terugkeercapsule in de bovenste lagen van de dampkring. Met 12,9 kilometer per seconde was dit de snelste terugkeer ooit. De capsule remde snel af, waarna om 10:04 uur de parachute ontplooid werd. Zes minuten later bereikte de capsule de grond, en werd daarna geborgen en overgebracht naar een speciale cleanroom.
Uit een eerste inspectie is gebleken dat Stardust meer komeet- en interstellaire stofdeeltjes heeft verzameld dan men verwachtte.

New Horizons

Na tweemaal uitstel in verband met de wind en een stroomstoring in het vluchtleidingscentrum, vond dan op 19 januari de lancering plaats van de eerste missie naar de laatste planeet in ons zonnestelsel. Een Atlas V-551, de zwaarste variant uit de Atlas-V familie, bracht tien minuten na de lancering de tweede Centaurtrap en de sonde in een parkeerbaan om de aarde. Om 19:30 uur werd de Centaur weer ontstoken om de snelheid verder op te voeren zodat de sonde aan de zwaartekracht van de aarde zou ontsnappen. De motor werkte 9 minuten en 29 seconden waarna de Centaur werd afgestoten. New Horizons bevond zich nu in een baan om de zon met een verste punt dat maar tot halverwege de banen van Mars en Jupiter zou reiken. Om Pluto echter te kunnen bereiken was nog een extra zetje nodige dat gegeven werd door een motor op vaste brandstof, de Star-48. Deze motor werkte bijna anderhalve minuut waarna New Horizons met een snelheid van 16 km/s een nieuw snelheidsrecord vestigde. De nu uitgebrande derde trap werd afgestoten. Enkele minuten later werden door de vluchtleiders signalen van New Horizons opgevangen welke indiceerden dat alles aan boord van de sonde naar behoren werkte. Al negen uur na de lancering kruiste New Horizons de maanbaan.

Mars Exploration Rovers
Op 4 januari was het twee jaar geleden dat de Amerikaanse rover Spirit op Mars landde. Eenentwintig dagen later landde ook de Opportunity. Hoewel ontworpen voor een levensduur van 90 dagen zijn beide rovers nog steeds operationeel.

Recente lanceringen

  • 19 januari 2006 • 19:00 UT • Draagraket: Atlas V-551 • Lanceerplaats: Cape Canaveral
    • New Horizons • Massa: 478 kg • Volgnr.: 2006-001A
      Amerikaanse sonde die in juli 2015 de planeet Pluto zal passeren en daarna mogelijk langs enkele verder weg gelegen objecten in de Kuipergordel. Uiteindelijk zal New Horizons als vijfde door mensenhanden vervaardigde voorwerp het zonnestelsel verlaten.